Το Νέο Πανεπιστήμιο...

Η Παιδεία διαχρονικά στην χώρα μας ήταν πάντα χώρος τόσο συνθέσεων, όσο και κοινωνικών συγκρούσεων, άλλοτε δημιουργικών και άλλοτε διαλυτικών, ήταν και είναι η "μητέρα των μαχών". Σήμερα το ζήτημα μπαίνει και από την νέα Κυβέρνηση , όπως και από κάθε Κυβέρνηση. 36 χρόνια μεταπολιτευτικής ιστορίας, η Παιδεία ήταν πάντα ο χώρος είτε των μεγάλων τομών, είτε των μεγάλων αντιθέσεων. 

Από την καθιέρωση της Δημόσιας και Δωρεάν Παιδείας την δεκαετία του 60, την συνταγματική αναγνώριση του Δικαιώματος στην Εκπαίδευση για κάθε Έλληνα πολίτη το 1974, περάσαμε μέσα από τους αγώνες του Φοιτητικού Κινήματος στο Δημόσιο Πανεπιστήμιο της συμμετοχής και διαβούλευσης του 1982. Δύο δεκαετίες μετά, είμαστε εδώ στην προσπάθεια συγκρότησης του Νέου Πανεπιστημίου. Σε μια εποχή σαν την σημερινή με έντονα χαρακτηριστικά κρίσης, καλούμαστε όχι απλά να “μπαλώσουμε” αλλά να ξαναχτίσουμε το Πανεπιστήμιο του αύριο.

Αλλά κάθε νέο ξεκίνημα δεν μπορεί να παραβλέπει τις θεμελιώδης αρχές και αξίες που ως κοινωνία διαμορφώσαμε μέσα στο πέρασμα των χρόνων. Είναι γεγονός ότι το Πανεπιστήμιο της Μεταπολίτευσης εκπλήρωσε εν μέρη τον στόχο του, διαμορφώνοντας μια κοινωνία με εμπεδωμένους τους δημοκρατικούς θεσμούς και την ελευθερία στην έκφραση. Αλλά είναι επίσης γεγονός ότι σε αυτή την πορεία ή ίδια η Δημοκρατία έχασε την ουσία της και οδηγήθηκε σε εκφυλιστικές καταστάσεις και απαξιωτικές συμπεριφορές που το πολιτικό σύστημα εκφράζει και σήμερα. Μήπως λοιπόν το “Νέο Πανεπιστήμιο” θα έπρεπε να σηματοδοτεί και μια νέα ιστορική περίοδο; 

Και ναι είναι προφανές, ότι η νέα περίοδος πρέπει να είναι απαλλαγμένη από στρεβλώσεις του παρελθόντος. Είναι προφανές ότι έχει έρθει η ώρα να γίνει η μετάβαση από το “κρατικό” Πανεπιστήμιο στο Δημόσιο Πανεπιστήμιο. Ένα Δημόσιο Πανεπιστήμιο με ουσιαστική ακαδημαϊκή, διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια. Ένα Πανεπιστήμιο που θα γίνει η ατμομηχανή της ανασυγκρότησης της πατρίδας και εγγυητής της κοινωνικής δικαιοσύνης και συνοχής.

Αυτοτέλεια στην λειτουργία, στην διοίκηση και στην οικονομική διαχείριση, με ταυτόχρονη λογοδοσία στην ίδια την Κοινωνία. Πανεπιστήμιο που αντιλαμβάνεται μέσα από συλλογικές διαδικασίες διαβούλευσης και επικοινωνίας τις σύγχρονες ανάγκες της κοινωνίας και επενδύει στον άνθρωπο. Πανεπιστήμιο που συνδέεται τόσο με τις παραδοσιακές επιστημονικές πρακτικές, όσο και με την έρευνα αιχμής μπαίνοντας στην πρώτη γραμμή της συντελούμενης τεχνολογικής επανάστασης.

Αυτοτέλεια στην Οικονομική διαχείριση με ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης των παρεχόμενων κονδυλίων για τις πραγματικές και ουσιαστικές ανάγκες της κοινότητας. Αυτοτέλεια στην κατανομή των πόρων και των πιστώσεων που ο κρατικός προϋπολογισμός προβλέπει, σε συμφωνία με τα ίδια τα Πανεπιστήμια και ανεξάρτητα από την Οικονομική κατάσταση της χώρας. Ο χώρος της Παιδείας είναι χώρος επένδυσης για κάθε ευνομούμενο κράτος και όχι χώρος σπατάλης. Μόνο μέσα από την συνταγματική κατοχύρωση της ουσιαστικής χρηματοδότησης της Ανώτατης Εκπαίδευσης μπορούμε να μιλάμε για το νέο Πανεπιστήμιο.

Αυτοτέλεια στην ίδια την διοίκηση του Πανεπιστημίου από τα μέλη της Ακαδημαϊκής Κοινότητας τόσο με την εκπροσώπηση στα όργανα διοίκησης, όσο και με την καθιέρωση ανοικτών δομών διαβούλευσης σε κάθε επίπεδο του Ιδρύματος. Φοιτητές που μπαίνουν στην πρώτη γραμμή, συμμετέχοντας δημιουργικά στην ανάπτυξη και εξέλιξη της κοινότητας μέσα από την αναβάθμιση και θεσμική ενδυνάμωση του Φοιτητικού συνδικαλισμού. Πέρασμα σε ένα νέο Φοιτητικό Κίνημα που παλεύει για την ουσιαστική αναβάθμιση του Δημοσίου Πανεπιστημίου και γίνεται εγγυητής της νέας πορείας.

Σύνδεση του Πανεπιστημίου με την ίδια την τοπική Κοινωνία μέσα από συγκρότηση συμβουλευτικών Περιφερειακών συμβουλίων Ανώτατης Πανεπιστημιακής & Τεχνολογικής Εκπαίδευσης με συμμετοχή της αυτοδιοίκησης, της επιχειρηματικότητας, των Πανεπιστημίων και Τ.Ε.Ι. Στόχος η διαβούλευση και η κοινή στόχευση για την ίδια την περιφερειακή ανάπτυξη με την ουσιαστική συνδρομή όλων των υγειών δυνάμεων της κοινωνίας.

Αξιοποίηση του επιστημονικού και ερευνητικού προσωπικού μέσα από σοβαρά και ολοκληρωμένα αναπτυξιακά προγράμματα. Επένδυση στην έρευνα αιχμής μέσα στα Πανεπιστήμια με την ταυτόχρονη ενίσχυση της βασικής έρευνας. Χρηματοδότηση των Ερευνητικών δραστηριοτήτων και μεταπτυχιακών σπουδών μέσα από ένα αναβαθμισμένο Ειδικό Λογαριασμό που λειτουργεί με διαφάνεια και όχι με αγκυλώσεις , προς όφελος όλης της Κοινότητας και των ερευνητικών αναγκών της.

Διεθνοποίηση του Ελληνικού Δημοσίου Πανεπιστημίου με ίδρυση ολοκληρωμένων ενιαίων κτιριακών υποδομών σε κάθε πόλη που σήμερα φιλοξενεί διάσπαρτα Πανεπιστημιακά Τμήματα και ταυτόχρονη ανέγερση σοβαρών υποδομών Φοιτητικής εστίασης, σίτισης, άθλησης. Προσέλκυση φοιτητών και από άλλες χώρες σε συνεργασία της πολιτείας με τις χώρες προέλευσης και κοινή χρηματοδότηση των Ιδρυμάτων ανάλογα με τον αριθμό των εισακτέων. Δημιουργία κινήτρων για μεταπτυχιακές σπουδές στην Ελλάδα, μέσα από ολοκληρωμένα προγράμματα υποτροφιών με στόχο την επένδυση στην αριστεία.

Το πρόβλημα του Δημοσίου Πανεπιστημίου δεν είναι ούτε η ύπαρξη του Πανεπιστημιακού Ασύλου, ούτε η Φοιτητική συμμετοχή στην διοίκηση των Ιδρυμάτων, ούτε η πολιτικοποίηση των μελών της κοινότητας. Το βαθύτερο πρόβλημα είναι η ίδια η στρέβλωση των δημοκρατικών θεσμών από το πολιτικό σύστημα και την πλειοψηφία των εκφραστών του. Το βαθύτερο πρόβλημα είναι η απαξίωση του Δημοσίου Πανεπιστημίου από τους “βανδάλους της εξουσίας” και όχι από τα πολύχρωμα συνθήματα στους πανεπιστημιακούς τοίχους. Το βαθύτερο πρόβλημα είναι η αναπαραγωγή της διαφθοράς και των παραγώγων της. Η λύση θα έρθει μόνο μέσα από την ανατροπή της σημερινής πολιτικής “κουλτούρας” για τους δημοκρατικούς θεσμούς, μέσα από ένα νέο “αξιακό πλέγμα”

που θα υπηρετεί τις συλλογικές ανάγκες μας.

Χτίζουμε το νέο Πανεπιστήμιο, για να γίνει εργαλείο της ανασυγκρότησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και όχι απλά εργαλείο για την Οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Η σύνδεση Πανεπιστημίου – Κοινωνίας δεν σημαίνει αυτόματα σύνδεση με τους νόμους της αγοράς, αλλά σύνδεση με τις ανάγκες του ίδιου του λαού. Η ευθύνη είναι στις ίδιες τις Πανεπιστημιακές Κοινότητες να διασφαλίσουν την πορεία του.